Әлиә Барлыбаева

Тыуған илем - Башҡортостан

Башҡортостанда тыуған, йәшәгән һәр кеше үҙен бәхетле тип атай ала. Мин дә шул бәхетлеләрҙең береһе. Ошо ерҙә ата-әсәм, туғандарым тыуған, ғүмер кисергән. Ысынлап та, беҙ әкиәт кеүек матур тәбиғәтле ерҙә йәшәйбеҙ, ғүмер итәбеҙ. Барыбер, иң ҙур байлыҡ- ул тыуған еремдең халҡы, бәхетле балалары...

Бөгөнгө көндә, ғөмүмән алғанда, кеше һәйбәт эшләйем, карьера үҫтерәм тип сит өлкәгә генә түгел, хата сит илгә лә сығып китә. Нисек итеп тыуған ерҙе ташлап сығып китәһең?! Бында бөтә дуҫтарың, ата-әсәйең, ғәзиз тыуғандарың, ғаиләң, таныш булған ерҙәрең ҡала.

Башҡортостан Рәсәйҙең ҡуйынында йәшәй, ләкин ул үҙе бер дәүләт. Башҡортостандың үҙ флагы, гербы, президенты бар. Президентыбыҙ барлыҡ Башҡортостан халҡына ярҙам ҡулы һуҙырға ғына әҙер тора. Күп балалы әсәйҙәргә миҙал, машина бирә, торлаҡҡа мохтаж кешеләргә торлаҡ биреп тора. Башҡортостан көндән-көн матурая, төҙөкләнә, сәскә ата. Төрлө мәктәптәр, больницалар, балалар баҡсаһы һәм өйҙәр төҙөлә. Минеңсә, Башҡортостандың ете мөғжизәһе бар. Ете һаны - ул башҡорттарҙың һаны: етегән йондоҙ, ете ҡыҙ, ете ырыу.

Башҡорттарҙың «Урал батыр» эпосы ла үҙе бер мөғжизә. Ҡайһы бер кешеләр был эпосҡа ышанып та етмәй, ләкин мин бөтә булған күңелем менән ышанам.Эпос бик күп сит телдәргә тәржемә ителгән. Башҡорттарҙың атаҡлы, данлыҡлы, ҡаһарман улдары бик күп булған, ә шулай ҙа иң-иңе ул - Салауат Юлаев. Күпме көс һәм халҡына һөйөү менән тулған уның күңеле. Салауат Юлаевҡа бик күп һәйкәлдәр һәм бюсттар ҡуйылған. Ләкин мөғжизә тип мин уның Өфөләге һәйкәлен әйтә алам. Ул һәйкәл Өфөгә ингән һәр кешене ҡаршы алып тора. Ағиҙел йылғаһы менән Дим йылғаһы ҡушылған ерҙә урынлашҡан. Етенсе һәм һуңғы мөғжизә ул - Башҡортостанда йәшәүсе башҡорт халҡы. Мин үҙем дә, минең туғандарым да -башҡорттар.

Башҡорттар ҡунаҡсыл, киң күңелле, йомарт, ярҙамсыл халыҡ.Башҡорттар- мосолман.Улар дингә битараф ҡарамайҙар, Аллаға ышаналар һәм табыналар. Ҡайһы берәүҙәр көнөнә биш тапҡыр намаҙ уҡый. Башҡортостандың тәбиғәтен һүрәтләү мөмкин түгел. Текә ҡаялар, бейек тауҙар, тәрән, таҙа йылғалар, ҙур күлдәр, шифалы шишмәләр, бөтмәҫ-төкәнмәҫ далалар, сәскәле болондарға бай ул. Ҡуйы урмандарҙа ниндәй генә кейек юҡ, тәрән йылғаларҙа ниндәй генә балыҡ юҡ.Матур-матур һайраған ҡоштар, төрлө бөжәктәр ҙә бик күп.Йылҡы малынан башҡорттар ҡымыҙ бешә. Ул эсемлек бик файҙалы. Ошо хозур тәбиғәткә һоҡланып яҙыусылар илһамланып шиғырҙар яҙа, композиторҙар көй ижад итә, ә инде йырсылар көслө тауыш уларҙы менән башҡара. Ысынлап та, танылған, данлыҡлы яҙыусылар төйәге ул Башҡортостан, мәҫәлән: Мостай Кәрим, Рәми Ғарипов, Рәшит Ниғмәти, Зәйнәб Биишева, Аҡмулла.

Башҡортостанда тыуғанға мин бик бәхетлемен, сөнки ошо матур тәбиғәт ҡосағында йәшәйем. Ҡайҙа ғына йөрөһәк тә, үҙ илебеҙ менән ғорурланырға тейешбеҙ. Һәм артабан да илебеҙ сәскә атһын өсөн бар көсөбөҙҙө һалырға бурыслыбыҙ. Ата-бабаларыбыҙ беҙгә ошондай изге ерҙе аманат итеп ҡалдырған, беҙ уларға мәңге рәхмәтлебеҙ. Киләсәк быуынға уны тағы ла йәмлерәк итеп ҡалдырырға тейешбеҙ.Шуға беҙҙә тәбиғәтте һаҡлау, үҙ илеңде ҡайғыртыу тойғоһо булырға тейеш.Сит ерҙәрҙән килеп төрлө ҡунаҡтар яҡшы кәйеф менән ҡайтып китәләр. Башҡортостандың тәбиғәте шул тиклем тылсымлы, шифалы, матур.

Мин иншамды Башҡортостандың матурлығын, байлығын күрһәтеү өсөн оҫта рәссам буяуҙары, шағир ҡәләмдәре кәрәк. Уның гүзәллеген бер иншала ғына һүрәтләп бөтөргә мөмкин түгел. Киләсәктә Башҡортостаныбыҙ һаман да матурайыр, нығыныр тип уйлайым. Мин үҙем Башҡортостанда тыуғаныма, үҫкәнемә, шунда йәшәгәнемә ғорурланам. Мин республикамды ошо ҙур байрамы менән ҡотлайым һәм киләсәктә тағы ла үҫеүен, балҡыуын теләйем. Республикала йәшәгән халыҡҡа бәхет, именлек, ныҡлы һаулыҡ, аяҙ күк йөҙө генә теләп ҡалам.

Әлиә Барлыбаева.