Тел тураһында афоризмдар

Халыҡтың теле – уның бөтә тормошоноң бер ваҡытта ла һулымай торған һәм мәңге сәскә атып тора торған сәскәһе ул. Телдә бөтә халыҡ һәм уның тыуған ере йәнләндерелә.

(К.Д.Ушинский)

Үҙенең әсә теленә булған мөхәббәтенә ҡарап, һәр бер кешенең мәҙәниәт кимәленә генә түгел, бәлки уның гражданлыҡ ҡиммәтенә лә баһа бирергә мөмкин. Үҙенең иленә ҡарата булған ысын мөхәббәтте туған теленә ҡарата булған мөхәббәттән тыш күҙ алдына килтереү мөмкин түгел. Үҙенең теленә вайымһыҙ ҡараған кеше - ул ҡырағай кеше. Ул үҙенең асылы менән зарарлы кеше. Сөнки әсә теленә ҡарата уның ғәмһеҙлеге үҙ халҡының үткәненә, хәҙерге хәленә һәм киләсәгенә ғәмһеҙ ҡарауҙан килә.

(К. Паустовский)

Үҙ әсә телем – минең өсөн матур, иң тәмле тел; үҙ телем – үҙ әйберем булған өсөн ярата күңел.

(М.Ғафури)

Һүҙ – ул телмәрҙең нигеҙ ташы. Үҙ халҡына һәм туған телгә булған мөхәббәт бер-береһенә айырылғыһыҙ бәйләнгән. Халыҡтың йәнле һөйләү теле – ул әҙәби телдең шишмәһе. Әсә теле – мәктәптә белем һәм тәрбиә ҡоралы.

(Ж.Ғ.Кейекбаев)

Ил менән тел төшөнсәһе миңә бер бөтөн. Мин әсәмдең телен уның үҙенән йолҡоп алып ҡарай алмайым. Ул тел минең үҙ телем һәм ул минең иң тура ата торған ҡоралым.

(Р.Ғарипов)

Тел үҙенең ҡулланыу өлкәһе ниндәй булыуға ҡарамаҫтан, йәмғиәттең иң ҡиммәтле хазинаһы һанала.

(Ж.Кейекбаев)

Телдәрҙе күп белеү эске донъяны байыта.

(Б.Рафиҡов)

Телен һаҡлаған халыҡ – илен яҡлаған халыҡ.

(Р.Шәғәлиев)

Тел – халыҡтың йән һулышы, йәшәйеш ысулы. Тел бар икән, тел йәшәй икән – халыҡ та бар, халыҡ та йәшәй.

(Ш.Анаҡ)

Тел – мәңгелек, үлмәҫ, йәш, сикһеҙ…

(Ә.Әхмәт-Хужа)

Туған телем тыуған еремдә

Яңғыраһа мәңге йыр булып,

Һис үкенмәҫ инем, гүремдә

Ятҡанда ла ҡара ер булып.

(Р.Ғарипов)

Теле бөткәндең бит көнө бөтә,

Иле бөтә теле бөткәндең.

(Р.Бикбаев)

Тел – кешенең төп көсө.

Телдә ҡеүәт, телдә аҡыл.

Ҡул көсө һынһа һыныр, ә

Тел көсө һынмаҫ ҡапыл.

(Әбүс)

Үҙ илемдә, үҙ телемдә

Үҙ халҡым йырын йырлау –

Атайымды, әсәйемде,

Туған халҡымды ҙурлау.

(Р.Ниғмәтуллин)

Әсә телен белгәндең

Теле матур, бай булыр,

Белмәгәндең белеме

Һәм күңеле һай булыр.

(С.Муллабаев)

Кешеләрҙе ерҙә тел йөрөтә,

Тылсым асҡысындай тел үҙе…

Йәнебеҙгә, тәнебеҙгә дауа –

Телебеҙҙең тере диңгеҙе.

(Р.Шәкүр)

Һөйләй белһәң, ашырыр тел бәхеттәргә,

Бәхет булғас, менерһең һин тәхеттәргә.

Һөйләр булһаң, нәтижәһен уйламайса,

Төшөрөр тел тәхеттәрҙән ләхеттәргә.

(Ғ.Ғәлиев)

Бөйөк тимәм аңлашырға һүҙ булғаның өсөн,

Һин бөйөкһөң, телем, үҙ булғаның өсөн.

(Р.Мифтахов)

Мәңге үлмәҫ бер зат булып

Телем тыуған ғәзиз еремдә.

(З.Йәнбирҙина)

Әсәйемде әсәй, илемде ил,

Үҙемде ир иткән – һин телем.

Эйелмәҫ баш, тына белмәҫ йөрәк,

Йәшәр теләк биргән – һин, телем.

(Ә.Бейеш)

Һин бар ерҙә бар ил, ил түле,

Һин юҡ ерҙә күңел туң, үле.

(М.Һибәт)

Эй, туған тел! Тәрән диңгеҙ –

Сумһаң да, буйлап була.

Ул ҡурайҙа бар донъяның

Моңдарын уйнап була.

(К.Бакиров)

Туған телем! Туған моңдар! Һеҙҙең аша

Зиһенемә быуаттарҙың заңы тоташа.

(Х.Назар)